Ketojenik diyet, hem kilo vermek isteyenlerin hem de sağlıklı yaşamak isteyenlerin başlıca tercihleri arasında yer alır. Bu diyette bazı gıdaların öncelikli olarak tüketilmesi, bazılarının ise neredeyse hiç tüketilmemesi gerekir. Bilinenin aksine, ketojenik diyet yalnızca kilo vermek amacıyla uygulanmamaktadır. Faydaları nedeniyle sağlıklı bir yaşamı tercih eden insanlar da, halk arasında keto diyet olarak bilinen bu beslenme programını hayatına dâhil etmektedir.
Peki, ketojenik diyet nedir ve nasıl yapılır? Ketojenik diyete dair tüm bilgileri yazımızda bulabilir ve başlangıç adımlarınızı atabilirsiniz.
Ketojenik diyet, yüksek yağ içeren besinler ile birlikte yeteri miktarda protein alımının yapıldığı bir beslenme biçimidir. Düşük karbonhidratlı besinlerin tüketildiği bu diyet, tıpta ilk olarak çocuklarda refrakter epilepsiyi tedavi etmek için kullanılmıştır.
Son zamanlarda sıklığı giderek artan araştırmalar sonucunda, ketojenik diyetin epilepsi başta olmak üzere Alzheimer, diyabet ve kanser gibi sağlık sorunlarına ve hastalıklara karşı birçok faydası olduğu gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra çağımızın hastalığı olan obeziteye karşı insanların kilo verme hızlarını da artırmaktadır.
Tüm bunlarla birlikte uzun vadedeki kesintisiz bir keto diyetin sağlık açısından bazı sorunlara yol açabileceği de belirtilmektedir. Ketojenik diyete başlama ve diyeti sürdürme kararları dikkatli bir şekilde, ideal şartlar altında alınmalıdır.
Ketojenik beslenme biçiminin temelinde, dışarıdan karbonhidrat alımı büyük ölçüde azaltılır. Karbonhidratta yaşanan bu azalma ile vücudu ketoz adı verilen metabolik duruma sokar. Vücudun ketosiz durumuna sokulmasıyla birlikte, vücut enerji için yağ yakmada çok daha verimli bir hale gelir. Gerekli bütün enerji ihtiyacı karbonhidratlar yerine yağlardan karşılanmaya başlanır. Bu süreçte yağ karaciğerde ketonlara dönüşür. Bu ketonlar beyin için dahi enerji olarak kullanılabilir. Keto diyetler hem kan şekeri hem de insülin seviyelerinde büyük düşüşler görülmesine katkı sağlar.
Yapılan araştırmalar, ketojenik diyetin epileptik çocuklarda yaşanan nöbetlerde büyük azalmalara neden olabileceğini ortaya çıkarmıştır. Bununla birlikte, bu beslenme şeklinin özellikle metabolik, nörolojik ve insülinle ilişkili hastalar açısından birçok faydası olabileceği de ifade edilmektedir.
Doğru bir uygulamayla keto diyeti, sağlıklı bir şekilde kilo kaybı yaratmakta ve çeşitli tıbbi sıkıntılar yaşayan hastaların risk faktörlerini en aza indirmeye yardımcı olmaktadır. Ketojenik beslenme kalori sayımı yapmaksızın ya da yiyecek takibine fazla zaman ayırmadan kilo verme konusunda etkili bir yöntemdir.
Keto diyetiyle; vücut yağı, kan basındı, HDL kolesterol, kan şekeri gibi özellikle kalp hastalıklarını ortaya çıkarabilen risk faktörlerini azaltabilirsiniz. Bunun yanı sıra bu beslenme biçimiyle Alzheimer hastalığının semptomları azaltılabilir ve ilerlemesi yavaşlatılabilir. Bunlarla birlikte Parkinson hastalığının hafifletilmesi ve insülin seviyelerinin düşürülmesinde de rol oynamaktadır. İşlenmiş gıda ve şekerin azaltılması sayesinde sivilce ve aknelerde de azalmaya yol açtığına dair bazı bulgulara rastlanmıştır.
Bunların yanı sıra keto diyetinin yaralanma sonrası iyileşme sürecini iyileştirdiği gibi bazı küçük çaplı araştırmalarda yapılmıştır. Bu araştırmaların uzun vadedeki etkileri henüz net olarak ortaya konmamışsa da birçok farklı olumlu bulgu elde edilmiştir.
Ketojenik diyet nasıl yapılır sorusuna yanıt vermeden önce, türlerini bilmeniz size avantaj sağlayacaktır. Bu diyetin en farklı türleri şu şekilde ifade edilebilir;
Hedefli ve döngüsel diyetler, daha gelişmiş yöntemlerdir. Bu türler genel olarak vücut geliştiriciler ve sporcular tarafından kullanılır. Bu tür ketojenik diyetlerde profesyonel bir diyetisyen desteği alınması tavsiye edilir. Üzerinde en çok bilimsel araştırma yapılan çeşit ise standart ketojenik diyettir.
Standart keto diyetinde çok düşük oranlarda karbonhidrat, orta miktarda protein ve çok yağlı yiyecekler içeren bir program hazırlanır. Standart diyette genellikle yüzde 75 yağ, yüzde 20 protein ve yüzde 5 oranında karbonhidrat bulunur.
Yüksek proteinli ketojenik diyette ise genellikle yüzde 60 oranında yağ, yüzde 35 oranında protein ve yüzde 5 oranında karbonhidrat bulunur.
Ketojenik beslenme biçimi açısından bazı yiyecekleri bolca tüketebilirken, bazı gıdalardan ise kaçınmanız gerekir.
Ketojenik diyet listesi et, balık, tereyağı, yumurta, avokado, fındık, sağlıklı yağlar ve düşük karbonhidratlı sebzeleri barındırır. Standart bir keto diyetinde yağ oranı yüzde 75 ve protein oranı yüzde 20 olarak hazırlanır. Farklı tür keto diyetlerde bu oranlar değişeceği için yemeniz gereken gıdaların oranları da değişecektir.
Bir diyet olarak sıklıkla tercih edilen ketojenik diyette neler yenileceği birçok insan tarafından sorulmaktadır. Kilo vermek isteyenlerin sıklıkla başvurduğu bu diyet programında şu gıdalara yer verilmektedir;
Kilo kaybına neden olacak bu gıdalar aynı zamanda vücudunuz için enerji kaynağıdır. Bu gıdaları tüketerek hem kendinizi daha dinç hissedebilir hem de sağlıklı bir şekilde kilo verebilirsiniz.
Bu diyette özellikle karbonhidrat oranları yüksek olan gıdalardan uzak durulmalı ya da tüketimleri mümkün olduğu kadar sınırlandırılmalıdır. Günlük tüketilen karbonhidrat miktarının genellikle 50 gramı aşmaması gerekir. Ketojenik diyet esnasında tüketilmesinin tamamen bırakılması ya da azaltılması gereken gıdalar şu şekilde sıralanabilir;
Ketojenik diyet yaparken, sebze ve et türü besinlerin birlikte tüketilmesi olumlu olacaktır. Bu sayede vücudunuzun ihtiyacı olan vitaminler ve koruyucu öğelerin düzenli bir şekilde alınması sağlanabilir.
Günlük beslenme programınıza bağlı olarak öğünler arasında açlık hissedebilirsiniz. Bu gibi durumlarda sağlıklı keto atıştırmalıkları tercih etmeniz gerekir.
Ketojenik diyette ara öğünde en az yüzde 90 oranında bitter olan bir çikolata yenebilir. Bunun yanı sıra haşlanmış yumurta, bir avuç fındık ya da kuruyemiş de tercih edilebilir. Bunlarla birlikte üç, dört adet çilek ve krema, peynir türleri, kereviz gibi sağlıklı gıdalar da ara öğün olarak tüketilebilir.
Ketojenik diyete ilişkin tüm bilgilere ve tüketebileceğiniz gıdalara Ketolya ile ulaşabilirsiniz. Bu sayede daha sağlıklı ve zayıf bir yaşamın kapılarını aralayabilirsiniz.
